szyk dopełnień w zdaniu

Dzień dobry, czy kolejność dopełnienia bliższego i dalszego jest unormowana, czy dowolna — pożyczę siostrze auto czy pożyczę auto siostrze? Dziękuję z góry za odpowiedź.

W języku polskim szyk dopełnienia bliższego i dalszego nie jest ściśle unormowany i może być zmienny, co wynika z faktu, iż nasz język jest fleksyjny. Oznacza to, że funkcję określonego wyrazu w zdaniu wyznacza końcówka koniugacyjna czy deklinacyjna, a nie konkretne miejsce. Zasadniczo przyjmuje się, że gdy po orzeczeniu mamy kilka dopełnień, to ich układ jest następujący: 

„celownikowe, bliższe (dopełniaczowe lub biernikowe), narzędnikowe i miejscownikowe, przy czym dopełnienia syntetyczne (bezprzyimkowe) mają pierwszeństwo nad analitycznymi” (H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, PWN, s. 174). 

Co oznacza, że wersja „pożyczę siostrze auto” jest godna propagowania – dzięki takiemu szykowi podkreślamy w zdaniu odbiorcę czynności (tj. siostrę).  

Druga wersja „pożyczę auto siostrze” akcentuje przedmiot (auto), a nie odbiorcę (siostrę). Ten typ szyku jest częstszy w stylu potocznym. 

Agnieszka Wierzbicka