sprawić się

Opublikowano:

Powiedziałem koleżance, w rozmowie telefonicznej, że wierzyłem, że się sprawi, inaczej, że da radę. Koleżanka zrozumiała, po czy zarzuciła mi, że używam określeń książkowych. Jestem z południowej Polski, nie tak daleko od granicy z Czechami, byłego Księstwa oświęcimskiego (po czesku też się można sprawić) Ale, o ile mi wiadomo, to słowo występuje też w tym znaczeniu w językach wschodniosłowiańskich. Może w polszczyźnie nie jest używane poza niektórymi regionami zbyt często, ale osobiście nie odbieram go jako czegoś archaicznego, wyszukanego. Czy mam rację?

Czasownik sprawić się notowany jest w słownikach językach polskiego z kwalifikatorami dawny w znaczeniu ’postąpić w pewien sposób, wywiązać się z zadania’ SJP PWN (przypuszczam, że właśnie to miał Pan na myśli), a także przestarzały w znaczeniu 'zdążyć z wykonaniem czegoś’ WSJP PAN. Bez żadnego kwalifikatora występuje w „Wielkim słowniku języka polskiego PAN” pod red. P. Żmigrodzkiego w znaczeniu 'wykonać określoną czynność lub zachować się w sposób, który podlega ocenie’. Jak zatem widać, nie wskazuje się, że jest to czasownik przynależący do jakiejś odmiany stylistycznej (typu: książkowy, podniosły czy poetycki), lecz za pomocą kwalifikatorów chronologicznych podkreśla się, że jest on współcześnie rzadko używany, a w związku z tym jego znaczenie może być obce użytkownikom języka polskiego, zwłaszcza tym młodszym.

Katarzyna Burska

Powrót