skróty składniowe

Szanowni Państwo,

poniższe czasowniki rządzą:

oglądać – biernikiem,

opukiwać – biernikiem,

dotykać – dopełniaczem.

Jak zatem poprawnie napisać zdanie:

(1) Po kolei, mrucząc coś pod nosem, oglądał, opukiwał i dotykał poszczególne partie ciała.

(2) Po kolei, mrucząc coś pod nosem, oglądał, opukiwał i dotykał poszczególnych partii ciała?

Z poważaniem

Witold Milczarek

Jak słusznie Pan zauważył, przywołane czasowniki w przytoczonych kontekstach wymagają dopełnień w innych przypadkach – stąd nie możemy zastosować skrótu składniowego i posłużyć się jednym przypadkiem. Musimy użyć biernika przy oglądać i opukiwać, przy dotykać zaś – dopełniacza. Przywołane rozwiązania są zatem niepoprawne. Właściwa postać tego wypowiedzenia to: Po kolei, mrucząc coś pod nosem, oglądał i opukiwał (kogo? co?) poszczególne części ciała, a następnie (kogo? czego?) ich dotykał.

Na marginesie warto zauważyć, że czasownik dotykać może łączyć się też z biernikiem, wówczas jednak zmienia się jego znaczenie na 'doświadczać czegoś; sprawiać przykrość’, np. Te słowa ją dotknęły. W znaczeniu fizycznym 'zbliżyć się do kogoś/czegoś’ dotykać zawsze wymaga dopełniacza, np. Dotknął jej ręki.

Katarzyna Burska