Słownikowe znaczenie wyrażenia frazeologicznego osoba trzecia to 'człowiek niezainteresowany bezpośrednio daną sprawą, niezaangażowany w daną relację lub stosunek prawny, postronny; inny, obcy’. W podobnym znaczeniu używa się liczebnika trzeci w wyrażeniach (dowiedzieć się czegoś) z trzecich ust czyli 'od osób niezainteresowanych, postronnych’ czy (kupić coś) z trzeciej ręki, czyli 'nie bezpośrednio’. Powstanie takiego, przenośnego znaczenia można wytłumaczyć odwołując się do gramatycznej kategorii osoby czasownika. Pierwsza osoba (ja/my), czyli nadawca/nadawcy komunikatu i druga osoba (ty/wy) – odbiorcy, są zazwyczaj jasno określeni i łatwo identyfikowani. Natomiast trzecia osoba (on, ona, ono/oni, one) oznacza wszystkich poza nadawcą i odbiorcą, czyli kogoś, kto może być zidentyfikowany jedynie wtedy, kiedy posiadamy odpowiednią wiedzę o określonej sytuacji komunikacyjnej. A zatem osoba trzecia wskazuje wszystkich innych poza bezpośrednimi uczestnikami procesu komunikacji. Znaczenie takie można następnie rozszerzyć – osoby trzecie to wówczas 'wszyscy inni poza dwiema osobami uczestniczącymi w jakimkolwiek zdarzeniu w rolach wykonawcy czynności i obiektu tej czynności’, a jeszcze później – osoby trzecie to 'wszyscy, którzy bezpośrednio nie biorą udziału udziału w jakimś zdarzeniu lub nie są zaangażowani w dana relację’. To ostatnie znaczenie pozwala już użyć analizowanego wyrażenia także w odniesieniu np. do wypadku czy samobójstwa. Rozszerzenie znaczenia, czyli użycie danego wyrazu lub wyrażenia w odniesieniu do większej liczby zjawisk, niż to było możliwe początkowo, jest częstą formą modyfikacji i przekształcania semantycznego jednostek językowych.
Izabela Różycka