Sformułowania przed samym sobą oraz przed nim samym różnią się znaczeniem. Zwrotu uratować lub ocalić przed samym sobą używamy, gdy ktoś (osoba, istota, uosobiony byt) działa na własną szkodę i potrzebuje ochrony przed skutkami tych działań. W takim przypadku ten sam byt (podmiot w zdaniu) jest zarówno sprawcą, jak i potencjalną ofiarą (np. „Musiał się zmierzyć z samym sobą”; „Ukrywała prawdę przed samą sobą”).
Z kolei wyrażenie uratować/ocalić przed nim samym sugeruje, że mówimy o osobie trzeciej (czyli o kimś innym niż podmiot w zdaniu). W takim kontekście wskazujemy, że ta osoba stanowi zagrożenie – dla kogoś innego lub dla samej siebie (np. „Musiał ocalić chłopca przed nim samym – chłopiec był niebezpieczny”; „Lekarz próbował uratować pacjenta przed nim samym, ale było już za późno”).
W związku z powyższym warto przyjrzeć się podmiotowi w przywołanym przez Panią zdaniu: „W rezultacie Święci mają teraz bardzo mały wpływ na miasto, ale wciąż usiłują ocalić je przed samym sobą”. W tym przypadku podmiotem są Święci – to oni „mają bardzo mały wpływ na miasto” oraz „usiłują je ocalić”.
Jeśli zamierzamy przekazać, że Święci chcą ochronić miasto przed jego własnymi, destrukcyjnymi działaniami, należałoby użyć formy: „Święci wciąż usiłują ocalić je przed nim samym”. Użycie konstrukcji przed samym sobą sugerowałoby bowiem, że Święci chcą uchronić miasto przed działaniami, które oni sami (czyli Święci) podejmują – zmienia to sens wypowiedzi.
Pozdrawiam
Elwira Olejniczak