pochodzenie spójnika 'oraz’

Jakie jest pochodzenie w języku polskim spójnika „oraz” i używanego w języku potocznym słowa „no”, synonimu „tak”?

Pozdrawiam, Andrzej Nogal

Opublikowano:

W poradni możemy odpowiadać tylko na jedno pytanie, a zatem: oraz, dzisiaj spójnik tzw. łączny, pierwotnie był inną częścią mowy, a mianowicie przysłówkiem o znaczeniu 'jednocześnie, zarazem’. Jak podaje J. Boryś w Słowniku etymologicznym języka polskiego, przysłówek ten pochodził od wyrażenia przyimkowego (połączenia przyimka z rzeczownikiem) o raz, gdzie raz znaczy 'moment, chwila’. A zatem o raz od czegoś to tyle, co dzisiejsze o włos od czegoś. Używany był na oznaczenie bliskości w czasie, bezpośredniego następstwa, równoczesności czegoś. Nowa funkcja spójnikowa powstała z połączenia i oraz (’i zarazem’) przez opuszczenie i.

Izabela Różycka

Zakład Współczesnego Języka Polskiego
Instytut Filologii Polskiej i Logopedii UŁ
Poradnia językowa
ul. Pomorska 171/173
90-236 Łódź

Funduszepleu
Projekt Multiportalu UŁ współfinansowany z funduszy Unii Europejskiej w ramach konkursu NCBR